فسانیوز - سایت خبری و اطلاع رسانی

منبع:سایت صدا و سیمای فارس

پیشینه تاریخی :
ویژگیهای تاریخی: به استناد کاوشهای باستان شناسی پیشینه سکونت در محدوده فعلی شهرستان آباده به هزاره اول قبل از میلاد بر می گردد. آثار به جا مانده از دوره ساسانیان همانند قلعه باستانی ایزدخواست و قصر بهرام در سورمق شواهد مطمئنی از شکوفائی فرهنگ و تمدن در این گستره جغرافیایی می باشد. قطعاً در دوره صفویه و ابتدای حکومت زندیه همزمان با حضور شاه اسماعیل سوم شهر آباده در مسیر جدیدی از پیدایش ویژگیهای شهرنشینی قرار گرفته و اولین ساخت و سازها با جلوه گاههای یک شهر شرقی در آباده ایجاد شد. طی سالهای 1302 و 1304 فرمانداری و شهرداری آباده موجودیت مستقل سیاسی این شهرستان تجلی یافت.
آباده کلمه فارسی است اصل این کلمه از واژه آباد گرفته شده و در زبان پهلوی به معنای دایر- برقرار – باصفا می باشد.
زبان مردم این شهرستان عموماً فارسی سلیس می باشد. در خصوص فرهنگ شهرستان آباده باید گفت که شهرستان آباده را بیشتر با فرهنگ و هنرش می شناسند و از سالیان دور شهره استان و کشور بوده است. فرهنگی که در آن عشق به میهن، کشور و علم آموزی موج می زند و از میان این فرهنگ مردمان فرهیخته ای به پا خواسته اند که در دانشگاههای مهم کشور و دنیا نام پر آوازه آنان را نیک به یاد دارند و از خدمات برجسته فکری و اندیشه ای آنان بهره های فراوان می برند. ذهن فرد فرد مردمان این دیار نمایشگاه شعر و ادب و فرهنگ و اندیشه را محترم می شمارند، فوق العاده به فرهنگ و زبان خود متعصبند، بسیار میهمان نواز، خونگرم و صمیمی اند.
آثار تاریخی: کاروانسرای ایزدخواست، پل ایزدخواست، تیمچه صرافیان، بنای امامزاده سلطان ابراهیم، کاروانسرای شاه عباس شورستان، کاروانسرای خان خوره، قلعه دو قلک یا دو قله، قلعه کریم آباد، تپه قلعه گبری، تل ساریاتان، تل قلعه اروان، تپه دولت آباد، تپه دهک گردو، تل قصر بهرام سورمق، قزقلاسی، مسجد امام حسن دهدق، قلعه گبری دهدق، تل قره ترک، بنای پاقلعه ایزدخواست، سد قوسی ایزدخواست، منزل شاه اسماعیل، تل شاه محمود، مرکز آباده شناسی، کاروانسرای شاه عباس ایزدخواست و قلعه قدیمی ایزدخواست.